Vorige week bracht ik samen met Sarah een bezoek aan het Zwolse Balletjeshuis, waar de originele Zwolse Balletjes worden verkocht. Hier kan je daar meer over lezen. Daarnaast wordt er in deze bijzondere winkel ook oud-Hollands snoep verkocht. We konden de winkel niet verlaten zonder een zakje met van-alles-wat mee te nemen om te proeven. Ga er maar vast goed voor zitten, want van de foto’s alleen ga je al watertanden en het is een flink verhaal.
Het was prachtig weer en dus gingen we aan de stadsgracht alle snoepjes proeven 😉
Zwolse Balletjes
We waren het meest nieuwsgierig naar de originele versie, gemaakt van suikerriet. Je kan goed merken dat dit ‘oud’snoep is. Wij zijn natuurlijk snoep gewend met allerlei toevoegingen, smaakversterkers en kleur en smaakstoffen, maar dit is puur natuur. De smaak is simpel, maar ik zou het niet zo snel eten als snoepje. Wel kan ik me goed voorstellen dat dit gebruikt wordt als zoetje voor bij de koffie of thee. Daarnaast hadden we ook de smaken vanille en mokka. De smaak deed me erg denken aan de Chefpops Lolly’s waar ik laatst over schreef. De Balletjes zijn eigenlijk een voorloper hiervan, superleuk!
Haverstro
Vroeger waren de natuurlijke kleurstoffen nog niet ontdekt en daardoor hadden veel snoepjes een bruine kleur. Zo ook deze, een van de oudste Hollandse snoepjes. De smaak doet ons erg denken aan anijsmelk. In de supermarkt kan je staafjes of blokjes anijspoeder kopen en dat doe je dan in warme melk met een beetje honing. Dit snoepje smaakt precies zo en is halfhard qua structuur. Je kan er makkelijk op kauwen.
Polkabrokken en karamelballen
Ook deze snoepjes komen uit de tijd dat natuurlijke kleurstoffen nog niet ontdekt waren. De polkabrokken werden vooral verkocht bij de koek en zopie in de winter, er zijn zelfs versjes waarin ze voorkomen. Ze smaken in eerste instantie boterachtig en vervolgens komt er een karamelsmaak opzetten. Dit zijn de voorlopers van de karamelballen met het witte poederlaagje. Het grootste verschil is dat de polkabrokken minder zoet van smaak zijn en een stuk zachter van structuur. Het snoepje valt uit elkaar als je er op bijt. De karamelballen zijn een stuk steviger en hebben een plakkerige structuur.
Kiezelstenen
De naam is afgeleid van, zoals je ziet, het uiterlijk van het snoepje. Ze worden ookwel Amersfoortse keitjes genoemd. Als al die andere snoeppotten er niet omheen zouden staan, zou het zo een pot met verzamelde kiezels kunnen zijn, haha! De buitenkant bestaat uit een krokant suikerlaagje en in elke ‘kiezel’ zit een andere verrassing. We hadden eerst allebei een met chocola en een amandelsmaak, het leek wel of er marsepein in zat. Daarna had ik er een met suikergoed en iets van vijgen of dadels en die van Sarah was gevuld met abrikoos. Het is dus steeds een verrassing wat er onder dat krokante laagje zit.
Perendrups
Wij hadden deze snoepjes vroeger altijd in de snoepjestrommel. Ik was dan altijd lichtelijk teleurgesteld omdat ik hiervan nooit meer dan een stuk of twee, drie op kon. Inmiddels is dat natuurlijk een voordeel, want dan snoep je niet zoveel! Ze doen mij denken aan de Napoleon snoepjes, maar dan zonder het zuurtje. Ze zijn wat groot om op te sabbelen, maar dan kan je er ook lang mee doen. Na een à twee minuten wil ik er al op bijten, de buitenkant is dan zelfs een beetje plakkerig. De smaak doet denken aan stoofpeer, maar als je ons had wijsgemaakt dat het kers of framboos was, hadden we het ook geloofd, haha!
Katjes
Persoonlijk vond ik deze echt heel vies. Ik heb niet snel dat ik snoep niet lekker vind, maar deze heb ik snel doorgeslikt, bah! Je hebt in totaal wel zes verschillende soorten katjes (drop), met een lange nek, korte nek, hard of juist zacht. Dit waren de zachte katjes, Sarah vond ze overigens wél heel erg lekker. Ze smaken een beetje naar zoethout. Ze zijn niet heel erg zoet, maar ook zeker niet zout. Zo zie je maar weer, smaken verschillen!
Kaneelkussentjes
Wie kent ze niet!? Het scherpe van de kaneel kwam hier veel beter naar voren dan bij de snoepjes uit de supermarkt, wat wij beiden erg lekker vonden. Ze zijn lekker zoet en niet te hard. Als je er op bijt smelten ze bijna weg op je tong.
Roomboterwafeltjes
Ook deze kennen de meesten van jullie wel. Zoals de naam het al doet vermoeden, smaken deze snoepjes naar roomboter. Het geeft een filmend mondgevoel en je proeft de zachte, zoete smaak van boter. De structuur is ook heel zacht, ze zijn niet droog of kruimelig. De smaak is ook te vergelijken met de koekjes die ook zo heten en in de supermarkt verkrijgbaar zijn.
Framboos
Deze zuurtjes lijken op de perendrups, maar zijn net even iets anders. Deze zijn een stuk harder. Je kan ze amper doorbijten. Ik ben echt iemand die graag op zulke snoepjes kauwt, maar bij deze liet ik het even achterwege, zo hard zijn ze haha! Omdat ze zo klein zijn kan je er wel beter op sabbelen (wat een vreselijk woord is dat zeg, sabbelen). De zoete smaak van frambozen komt goed naar voren.
Toverballen
Deze mag toch echt niet ontbreken in het rijtje oud-Hollands snoepgoed. Niet van die knoeperts die je bij Jamin of Primera koopt, maar echte kleine toverballen (die overigens meestal meer kleuren hebben dan die joekels). Mijn oma vertelde er toevallig laatst over. Als ze een klein beetje zakgeld hadden dan kocht iemand uit de klas een toverbal en als deze van kleur veranderde moest je hem doorgeven aan de volgende. Ook dit zegt iets over de tijd van toen, hoe er geleefd werd en hoe zuinig iedereen was. Deze toverballen smaakten overigens erg goed, niet te zoet en geen overheersende smaak. Als je ze doorbeet zag je alle kleuren van de regenboog, maar helaas kon je dit niet zo goed zien als je er alleen op sabbelde, dan werd de toverbal al snel wit.
Zwart-wit poeder
Wie kent het nog van vroeger? Ik wel in ieder geval! En voor iedereen die het niet fijn vindt om er met je vinger in te zitten: Met je tong lukt het ook, haha! Wat hadden we een lol zeg, dit is echt iets wat wij vroeger altijd kochten van ons zakgeld. Het heeft de smaak van salmiak en is enorm verslavend. Je bloedsuikerspiegel schiet ervan omhoog, dus wees er voorzichtig mee als je hier gevoelig voor bent.
Zo, wat een enorm verhaal zeg. Sarah, bedankt voor je hulp. Samen snoepen is een stuk gezelliger dan alleen. Hebben jullie inmiddels al zin gekregen in oud-Hollandse snoepjes? En welk snoepgoed is voor jullie nostalgisch?
Liefs,
Suus
hoi Suus
ik ben je HEEL dankbaar dat je deze blog op het internet hebt gezet.
ik maak namelijk een werkstuk voor school over oud hollands snoep.
en ik raakte helemaal in paniek want ik kon nergens goede informatie vinden voor het hoofdstuk: soorten en smaken. maar toen zag ik opeens jou blog dankjewel SSSSSSSSUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS
Wat leuk om te horen Isa! Veel succes met je werkstuk☺️ xx